De kern van het probleem

Los van de psychologische factoren kan de hele problematiek worden samengevat in één woord: geld. Wie draait er uiteindelijk op voor de schade die voortvloeit uit een medische fout?

Van de verzekeraars mogen de artsen niets loslaten over hun eventuele aansprakelijkheid. Doen ze dat wel, dan lopen ze het risico zelf te moeten opdraaien voor de schade. In eerste instantie ontkennen verzekeraars bijna altijd dat er een fout werd begaan. Of ze ontkennen dat die fout verwijtbaar is, waardoor ze al meteen niet meer aansprakelijk zijn.

Levert dat niets op, dan is er nog een andere vluchtroute: ze ontkennen dat de schade voortvloeit uit de medische misser. Kan bv. een herniapatiënt die aan een verkeerde rugwervel is geopereerd niet meer lopen door de medische fout of door zijn toch al zwakke rug?

Door het steeds mondiger worden van de patiënten en de inherente risico's van de evoluerende medische technieken, stijgt het aantal schadeclaims voortdurend. De verzekeraars proberen de kosten hiervan te verhalen op de artsen, door steeds hogere verzekeringspremies aan te rekenen. Op hun beurt rekenen de artsen die toenemende kosten door aan de patiënten, in de vorm van hogere honoraria. Een vicieuze cirkel dus, waar niemand bij gebaat is.

Een en ander leidt trouwens ook tot een defensieve reflex bij artsen. Ze doen steeds meer onderzoeken, stellen dossiers op en weigeren risico's te nemen die de patiënt nochtans ten goede kunnen komen. Jonge artsen keren zich dan weer af van risico-specialisaties, waardoor er tekorten ontstaan, bv. op het gebied van anesthesie en verloskunde.

Dat de verzekeringsmaatschappijen als privé-bedrijven een commerciële logica volgen, kan hen niet worden verweten. Rendement is ook voor hen een noodzaak. Maar we moeten ons wél de vraag stellen of het geoorloofd is dat rendement na te streven ten koste van onschuldige en vaak weerloze slachtoffers. Mag menselijk leed louter vanuit een commercieel oogpunt benaderd worden? Indien het antwoord hierop "nee" luidt, dan dient er meteen ook een niet-commercieel alternatief uit de bus te komen.

Valt die commerciële logica weg, dan zien de artsen zich alvast niet langer verplicht te zwijgen wanneer een medische fout werd begaan. Zo ontstaat er een meer open communicatie, wat een absolute noodzaak is, wil men een doeltreffend preventiebeleid voeren.

Artsen zullen ook minder snel hun honoraria opdrijven, wat ze nu wel vaak doen, onder druk van de steeds duurder wordende polissen. Een besparing dus voor de Sociale Zekerheid.

Doordat de (on)schuld makkelijker te bewijzen valt in een klimaat van openheid tussen arts en patiënt, krijgen we ook minder aanslepende welles-nietes-discussies. Er zullen dus zeker geen onnodige rechtszaken meer worden aangespannen.

Tot slot zullen de juridische procedures sneller afgehandeld worden. Niemand heeft er immers nog belang bij de zaak zo lang mogelijk te rekken.